Τελέσθηκε ο Πανηγυρικός Εσπερινός

Με κάθε λαμπρότητα τελέσθηκε ο μέγας πανηγυρικός Εσπερινός εις το παρεκκλήσιο του ημετέρου Ιερού Ναού τιμώμενο επ’ ονόματι του Αγίου Δικαίου και Τετραημέρου Φίλου Του Χριστού Λαζάρου. Παρευρέθηκαν ο Αρχιμανδρίτης π। Χριστόδουλος Ζώης, ο π। Ιωάννης Δημητρόπουλος, ο π. Ιωσήφ Μήλιας και οι πρεσβύτεροι του ιερού μας ναού. Ο Θείος λόγος κηρύχθηκε υπό τουΠανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Χριστοδούλου. Ο κόσμος που παρευρέθηκε εις τον εσπερινό, είχε την ευκαιρία να προσκυνήσει τεμάχιο από το λείψανο της τιμίας Κάρας του Αγίου Λαζάρου το οποίο αφίχθη από την Ιερά Μονή Ομπλού για λίγες ώρες εις τον ιερό μας ναό.

Ομιλία π. Χριστοδούλου κατά τον Μέγα Εσπερινό

«Την ψυχωφελή, πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν, και την Αγίαν Εβδομάδα τον πάθους σου, αιτούμεν κατιδείν Φιλάνθρωπε …» Με αυτά τα λόγια του στιχηρού στον σημερινό εσπερινό της Παρασκευής, πριν την Κυριακή των Βαΐων, τελειώνει η Μεγάλη Σαρακοστή. Μπαίνουμε πια στην «Αγία Εβδομάδα», στην περίοδο του εορτασμού των παθών του Χριστού, του Θανάτου και της Αναστάσεως Του. Το Σάββατο του Λαζάρου κατέχει ξεχωριστή θέση στο λειτουργικό ημερολόγιο. Δεν ανήκει στις σαράντα ημέρες της μετάνοιας της Μ. Τεσσαρακοστής ούτε και στις ημέρες της Μ. Εβδομάδας. Μαζί με την Κυριακή των Βαΐων συνθέτουν ένα σύντομο χαρούμενο πρελούδιο των γεμάτων πόνο ημερών που ακολουθούν. Δύο σημαντικά περιστατικά συνδέονται με τη Βηθανία: εκεί ανέστησε τον Λάζαρο και από εκεί ξεκίνησε ο Ιησούς την πορεία και άνοδο Του προς τα Ιεροσόλυμα. Αυτά τα γεγονότα αναφέρονται στα λειτουργικά κείμενα σαν το «προοίμιο του Σταυρού».

Το κοινό απολυτίκιο των δύο αυτών ημερών: «την κοινήν ανάστασιν προ του σου πάθους πιστούμενος, εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον, Χριστέ ο Θεός…» μας βεβαιώνει, με τρόπο κατηγορηματικό, για την αλήθεια της κοινής ανάστασης. Είναι πολύ σημαντικό ότι μια από τις μεγάλες γιορτές της Εκκλησίας μας, η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα, γίνεται ο οδηγός στην πορεία μας μέσα στο μυστήριο του Σταυρού. Έτσι το φως και η χαρά λάμπουν όχι μόνο στο τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας αλλά και στην αρχή της.

Η ανάσταση του Λαζάρου είναι ένα γεγονός που έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία. Καθώς πλησιάζουν πια τα πάθη Του διδάσκει ότι ο σταυρός και ο θάνατος δεν είναι δείγμα αδυναμίας, παρά φροντίδας για τη σωτηρία. Συνδέεται έτσι μυστηριωδώς με την Ανάσταση του Κυρίου μας και παίζει το ρόλο μιας έμπρακτης προφητείας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Λάζαρος μας παρουσιάζεται στο κατώφλι της Μ. Εβδομάδας αναστημένος, ως προάγγελος της νίκης του Χριστού επί του θανάτου, όπως ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, παραμονές των Θεοφανείων, προανήγγειλε τον Επιφανέντα Χριστό.

Ο Λάζαρος, ο φίλος του Ιησού Χριστού, είναι και η προσωποποίηση όλου του ανθρωπίνου γένους και φυσικά κάθε ανθρώπου ξεχωριστά όπως λέγει ο Κύριλλος Αλεξανδρείας . Η Βηθανία, η πατρίδα του Λαζάρου, είναι το σύμβολο όλου του κόσμου, είναι η πατρίδα του καθενός. Ο καθένας από μας δημιουργήθηκε να είναι φίλος του Θεού και κλήθηκε σ’ αυτή τη θεϊκή Φιλία που είναι η γνώση του Θεού, η κοινωνία μαζί Του, η συμμετοχή στη ζωή Του. Και όμως αυτός ο φίλος (ο άνθρωπος), τον οποίο τόσο αγαπάει ο Θεός και τον οποίο μόνο από αγάπη δημιούργησε , δηλαδή τον έφερε στη ζωή, τώρα καταστρέφεται, εκμηδενίζεται από μια δύναμη που δεν τη δημιούργησε ο Θεός: το θάνατο. Ο κόσμος δεν είναι πια παρά θρήνος και πόνος, δάκρυα και θάνατος.

Ο Χριστός πληροφορείται από τη Μάρθα και τη Μαρία ότι ο Λάζαρος ασθένησε. Ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας ομιλεί για τη θρασύτητα της νόσου η οποία τολμά να προσβάλλει ακόμη και αυτούς που αγαπούσε ο Θεός. Βέβαια αυτό είναι φυσικό μετά την παράβαση και την αποστασία του ανθρώπου από τον Θεό. Στην συνέχεια ο Χριστός, αφού ως Θεός τον θάνατο του Λαζάρου, ανακοίνωσε το γεγονός στους Μαθητές Του, λέγοντας : « Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται ». Ονομάζει τον θάνατο ύπνο, γιατί πραγματικά ο πρόσκαιρος θάνατος του σώματος είναι ύπνος, αφού πρόκειται με ένα μοναδικό και απλό νεύμα του Χριστού, που είναι η αληθινή ζωή, να καταργηθεί. Όμως, όπως λέει ξανά ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, ο θάνατος επιπλέον λέγεται από τον Χριστό ύπνος διότι δεν ήθελε καν να πει το όνομά του, δημιούργησε, άλλωστε, τον άνθρωπο για την αφθαρσία.

Τίποτε στο έργο του Χριστού εν γίνεται χωρίς λόγο. Το αναμενόμενο ήταν να μην καθυστερούσε, αντίθετα να έπραττε όπως και στην περίπτωση του εκατόνταρχου και της Συροφοινίκισσας, και ενώ απουσίαζε ο πρώτος έσωσε το δούλο του, και ενώ απουσίαζε η δεύτερη έσωσε τη θυγατέρα της. Τώρα όμως επίτηδες περιμένει το θάνατό του και αναβάλλει την παρουσία του εσκεμμένα, για να δείξει τη νίκη του εναντίον του θανάτου πριν από την πάλη Του με το θάνατο. Και καθυστερεί για τρεις ήμερες, για ν’ αποδειχθεί σίγουρα ο θάνατος του Λαζάρου.

Με αυτόν τον τρόπο η ανάσταση του Λαζάρου προαναγγέλλει την ανάσταση των νεκρών η οποία έρχεται ως συνέπεια της Αναστάσεως του Κυρίου. « Λάζαρον τεθνεώτα τετραήμερον ανέστησας εξ Άδου, Χριστέ, προ του σου θανάτου διασείσας του θανάτου το κράτος και δι’ ενός προσφιλούς την πάντων ανθρώπων προμηνύων εκ φθοράς ελευθερίαν». Το Σάββατο του Λαζάρου είναι, κατά κάποιο τρόπο, η εορτή όλων των νεκρών.

Ο Κύριός μας, τονώνοντας το ηθικό της Μάρθας, μας δίνει σχετικά με τους κεκοιμημένους μας μια πολύτιμη διδασκαλία. Είπε στη Μάρθα: « Αναστήσεται ο αδελφός σου». Η Μάρθα απάντησε: « Γνωρίζω ότι ο αδελφός μου θα αναστηθεί κατά τη γενική ανάσταση της εσχάτης ημέρας». Και ο Ιησούς ανταπάντησε: « Εγώ ειμί η ανάστασις και η ζωή». Η Μάρθα προέβαλε στο μέλλον, και μόνο στο μέλλον, την ανάσταση του αδελφού της και δεν αντιλαμβανόταν αυτή την ανάσταση παρά μόνο σε σχέση με ένα γενικό νόμο. Ο Ιησούς όμως της δείχνει ότι η ανάσταση είναι ένα γεγονός ήδη παρόν, επειδή Αυτός δεν προξενεί απλώς, αλλά είναι η ανάσταση και η ζωή. Οι κεκοιμημένοι μας ζουν διά και εν Χριστώ. Η ζωή τους συνδέεται με την προσωπική παρουσία του Χριστού και εκδηλώνεται εν αυτή. Εάν θελήσουμε να ενωθούμε πνευματικά με ένα κεκοιμημένοζωντανέψουμε στη φαντασία μας, αλλά θα έρθουμε σε επικοινωνία με τον Ιησού και εν Αυτώ θα τον βρούμε.

Ρωτά ο Ιησούς Χριστός : «Που τεθείκατε αυτόν; λέγουσι αυτώ · Κύριε έρχου και ίδε. Εδάκρυσεν ο Ιησούς». (Ιω. 11, 35). Γιατί, αλήθεια, ο Κύριος δακρύζει βλέποντας το νεκρό Λάζαρο αφού γνωρίζει ότι σε λίγα λεπτά ο ίδιος θα του δώσει ζωή; Οι Πατέρες της Εκκλησίας μιλάνε για δάκρυα που χύνει η ανθρώπινη φύση του Χριστού, ενώ η δύναμη της ανάστασης ανήκει στη θεία Του φύση. Η Εκκλησία μας διδάσκει ότι όλες οι πράξεις του Χριστού ήταν θείες και ανθρώπινες ταυτόχρονα. Οι πράξεις Του είναι πράξεις ενός και του αυτού Θεού-Ανθρώπου, του σαρκωμένου Λόγου, του Υιού του Θεού. Όπως όταν συγκράτησε σαν Θεός την ανθρώπινη φύση, αφού για σαράντα ημέρες έμεινε νηστικός, και ύστερα πείνασε και κουράστηκε σαν άνθρωπος. Ο Ιησούς κλαίει γιατί βλέπει το θρίαμβο του θανάτου και της καταστροφής στον κόσμο το δημιουργημένο από τον Θεό.

«Κύριε, ήδη όζει…», λέει η Μάρθα και μαζί της οι παρεστώτες Ιουδαίοι, προσπαθώντας να εμποδίσουν τον Ιησού να πλησιάσει το νεκρό. Αυτή η φοβερή προειδοποίηση αφορά ολόκληρο τον κόσμο, όλη τη ζωή. Ο Θεός είναι η ζωή και η πηγή της ζωής. Αυτός κάλεσε τον άνθρωπο να ζήσει μέσα στη θεία πραγματικότητα της ζωής και εκείνος τώρα «όζει» (μυρίζει άσχημα). Ο κόσμος δημιουργήθηκε να αντανακλά και να φανερώνει τη δόξα του Θεού και εκείνος «όζει»…

Στον τάφο του Λαζάρου ο Θεός συναντά το Θάνατο, την πραγματικότητα που είναι αντι-ζωή, που είναι διάλυση και απόγνωση. Ο Θεός συναντά τον εχθρό Του, ο οποίος του απέσπασε τον κόσμο Του και έγινε ο ίδιος «άρχων του κόσμου τούτου». Και όλοι εμείς που ακολουθούμε τον Ιησού Χριστό καθώς πλησιάζει στον τάφο του Λαζάρου, μπαίνουμε μαζί Του στη «δική Του ώρα» («ιδού ήγγικεν η ώρα…») · στην ώρα για την όποια πολύ συχνά είχε μιλήσει και την είχε παρουσιάσει σαν το αποκορύφωμα, το πλήρωμα ολοκλήρου του έργου Του.

Ο Θεός είναι Αγάπη και η Αγάπη είναι Ζωή. Η Αγάπη δημιουργεί Ζωή… Η Αγάπη, λοιπόν, είναι εκείνη που κλαίει μπροστά στον τάφο και η Αγάπη είναι εκείνη που επαναφέρει τη ζωή. Αυτό είναι το νόημα των θεϊκών δακρύων του Ιησού. Μέσα απ’ αυτά η αγάπη ενεργοποιείται και πάλι – αναδημιουργεί, απολυτρώνει, αποκαθιστά τη σκοτεινή ζωή του ανθρώπου: «Λάζαρε, δεύρο έξω!..» Προσταγή απολύτρωσης. Κάλεσμα στο φως. Ακριβώς γι’ αυτό το Σάββατο του Λαζάρου είναι το προοίμιο και του Σταυρού, σαν τη μέγιστη θυσία της αγάπης, και της Ανάστασης, σαν τον τελικό θρίαμβο της αγάπης.

Και δεν είπε· « Λάζαρε, ζήσε ξανά », αλλά τί είπε; « Λάζαρε, έβγα έξω », για να διδάξει τους παρόντες ότι αυτός είναι εκείνος που καλεί αυτά που δεν υπάρχουν σαν να υπάρχουν, για να δείξει ότι αυτός είναι ο Θεός των ζωντανών και όχι των νεκρών, για να δείξει στη κατάλληλη στιγμή ότι τίποτε δεν μπορεί να εμποδίσει την προσταγή του Θεού, και για να θυμίσει στους παρόντες ότι ήταν ο ίδιος που έλεγε· « Να γίνει το στερέωμα, να συγκεντρωθούν τα νερά σ’ ένα μέρος, να βλαστήσει η γη χορτάρι χλωρό, να γεμίσουν τα νερά με ζωντανά ερπετά ».

« Λάζαρε, έβγα έξω »· και είπε αυτά τα λόγια για μεγαλύτερη και σταθερότερη πίστη αυτών που συγκεντρώθηκαν, για να βεβαιώσουν τα ρούχα και τα δεσμά το θάνατο του Λαζάρου. Και ο ακόρεστος Άδης « φόβω τρομάξας και μέγα στενάξας, απολύει Λάζαρον ».

« Λάζαρε, έβγα έξω »· και ο πεθαμένος σηκώθηκε, και εκείνος που βρισκόταν σε αποσύνθεση απέκτησε τις αισθήσεις του. Ο νεκρός υπάκουσε, και ο δεμένος έτρεχε. Γιατί όμως στην περίπτωση αυτή φώναξε δυνατά ο Σωτήρας; γιατί λέγει ο ευαγγελιστής, «Αφού είπε αυτά, φώναξε με δυνατή φωνή· Λάζαρε, έβγα έξω». Για να προεικονίσει ίσως με τη φωνή τη μελλοντική ανάσταση των νεκρών «Θα σαλπίσει», λέγει ο Παύλος, «και οι νεκροί θ’ αναστηθούν».

Να λοιπόν τι θα μάθουμε, αν πάμε το Σάββατο αυτό στη Βηθανία, στον τάφο του Λαζάρου. Εμείς όμως δεν θέλουμε να συναντήσουμε μόνο τον Λάζαρο. Θέλουμε να συναντήσουμε στη Βηθανία τον Ιησού και να ξεκινήσουμε μαζί Του τη φετινή Μ. Εβδομάδα. Μας προσκαλεί ο ίδιος και μας περιμένει. Η Μάρθα, η οποία είναι η πρόσκληση, ήρθε κρυφά να πει στην αδελφή της: « Ο διδάσκαλος πάρεστι και φωνεί σοι». Και η Μαρία, εμείς δηλαδή, « ως ήκουσεν, εγείρεται ταχύ και έρχεται προς Αυτόν». Ο Κύριος μας καλεί. Θέλει κατά τις ημέρες του Πάθους Του να μην τον εγκαταλείψουμε. Θέλει, αυτές ακριβώς τις μέρες να αποκαλυφθεί στον καθένα ξεχωριστά – που μπορεί ήδη να «όζει» – με ένα τρόπο καινούριο και υπέροχο. Να τον ακολουθήσουμε λοιπόν, στην ανοδική Του πορεία προς τα Ιεροσόλυμα, στην πορεία προς το Νιπτήρα, στην πορεία προς το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, στην πορεία προς τον κήπο της Γεθσημανή, στην πορεία προς το Γολγοθά και τελικά στην πορεία προς το Καινό Μνημείο. Αμήν.