Η τελευταία λειτουργία στην Αγιά- Σοφιά τον Ιανουάριο του 1919

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΙΕΡΕΑ ΛΕΥΤΕΡΗ ΝΟΥΦΡΑΚΗ

του Βασιλείου Κωνσταντή Σχίζα

Με αφορμή τη θλιβερή επέτειο της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, την Τρίτη 29 Μαΐου 1453

Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση των Κομουνιστών το 1917 στη Ρωσία, η ΑΝΤΑΝΤ με προτροπή της Γαλλίας, οργάνωσε το 1918 -1919 ένα εκστρατευτικό σώμα εναντίον των Μπολσεβίκων, με προορισμό την Κριμαία της Ουκρανίας. Είναι γνωστή ως «Εκστρατεία της Κριμαίας».

Η Ελλάδα με απόφαση του τότε πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου συμμετείχε σ' αυτό το εκστρατευτικό σώμα με δύο μεραρχίες, δηλαδή με στρατιωτική δύναμη μεγαλύτερη και από αυτή της Γαλλίας. Σημειώνεται πως οι μεραρχίες αυτές μετά την Ουκρανία μετακινήθηκαν προς ενίσχυση του μικρασιατικού μετώπου.

Το Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στην πορεία του προς την Κριμαία, στάθμευσε για λίγο στο Βόσπορο, στην Κωνσταντινούπολη, η οποία ήταν υπό «Συμμαχική Επικυριαρχία» των νικητών του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στον οποίο η Τουρκία δεν συμμετείχε. Ήταν Ιανουάριος του 1919.

Στη Β' μεραρχία υπηρετούσε ως στρατιωτικός ιερέας ένας 47χρονος γενναίος Κρητικός από το χωριό Αλώνες Ρεθύμνου, ο παπα-Λευτέρης Νουφράκης.

Στη θωριά της Αγιά-Σοφιάς από το Βόσπορο, ο συλλογισμός του Κρητικού παπά, πήγαινε πίσω 466 χρόνια όταν το «Μέγα Μοναστήρι» της Ορθοδοξίας λειτουργήθηκε για τελευταία φορά την ημέρα της Αλώσεως της Πόλης την Τρίτη 29 Μαΐου 1453.

Αυτή η σκέψη, του φούντωνε τον πόθο και του θέριευε το πείσμα να κάνει το καθήκον του, την υπέρβαση, και να ψάλει στην Αγιά-Σοφιά τώρα που ήταν εκεί με ισχυρό Ελληνικό Στρατό στο Βόσπορο, και σε μια Τουρκία υπό την επικυριαρχία των συμμάχων. Αμέσως ήρθε σαν εντολή ο Ψαλμός: «Εάν επιλάθωμαί σου Ιερουσαλήμ (Αγια-Σοφιά), επιλησθείη η δεξιά μου κολληθείη η γλώσσα μου τω λαρυγγί μου, εάν μη σου μνησθώ»!

Και οι άλλοι Έλληνες στρατιωτικοί του εκστρατευτικού σώματος οι οποίοι απέπνεαν λυτρωτικούς στεναγμούς στο αντίκρισμα της κοιτίδας του Γένους, είχαν τον ίδιο πόθο. Εξάλλου είναι διακαής και μόνιμος πόθος όλων των Ελλήνων.

Δεν αποτολμούσε όμως κανένας μια τέτοια ενέργεια γιατί ήσαν βέβαιοι ότι θα προκαλούσε την αντίδραση των «συμφεροντολόγων συμμάχων», και ίσως η πράξη τους προκαλούσε και «διπλωματικό επεισόδιο» που θα έφερνε σε δύσκολη θέση τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο.

Ο παράτολμος όμως παπα-Λευτέρης Νουφράκης ήταν αποφασισμένος. Χρειαζόταν μόνο έναν βοηθό να κάνει τον ψάλτη. Βολιδοσκόπησε γύρω του και ένοιωθε πραγματικά πως ήταν ανάμεσα σε γενναίους πατριώτες. Μπροστά στην αποφασιστικότητά του, μια ομάδα αξιωματικών αποφάσισε αμέσως να τον ακολουθήσει. Ήταν ο ταξίαρχος Φραντζής, ο ταγματάρχης Κωνσταντής Λιαρομάπης, ο λοχαγός Σταματίου και ο υπολοχαγός Νικολάου.

Κατεβαίνουν από το αγκυροβολημένο Ελληνικό πλοίο που μετέφερε τη Β' μεραρχία και επιβιβάζονται σε μια βάρκα την οποία κωπηλατούσε κάποιος Ρώσος της Κωνσταντινούπολης ονόματι Κοσμάς, ο οποίος τους αποβίβασε στην προκυμαία, στα ευλογημένα χώματα της Βασιλίδας των Πόλεων.

Με την καρδιά τους να χτυπά στα όρια της αντοχής κατευθύνθηκαν ασθμαίνοντας στην Αγιά-Σοφιά την οποία είχαν μετατρέψει τότε οι Τούρκοι σε τζαμί.

Μπήκαν με δέος στον μεγαλοπρεπή ναό παραμερίζοντας τον φύλακα με ένα αυστηρό βλέμμα.

«Εισελεύομαι εις τον οίκο Σου, προσκυνήσω προς Ναόν Αγιόν Σου εν φόβω…» ψιθύρισε ο παπα- Λευτέρης.

Προχώρησαν στο σημείο που ήταν η Αγία Τράπεζα και πάνω σε ένα πρόχειρο τραπεζάκι ο παπάς τοποθέτησε- άπλωσε- το Αντιμήνσιο, φόρεσε το πετραχήλι του και άρχισε να ψέλνει.

Καθήκοντα ψάλτη ανέλαβε ο ταγματάρχης Κωνσταντής Λιαρομάτης με βοηθό του τον ταξίαρχο Φραντζή, ενώ νεωκόρος ο υπολοχαγός Νικολάου και σε ό,τι άλλο ήταν αναγκαίο ανέλαβε ο Λοχαγός Σταματίου. Παράλληλα είχαν και την προσοχή τους για την ασφάλειά τους.

Η Αγιά- Σοφιά στο μεταξύ άρχισε να γεμίζει με Τούρκους οι οποίοι έκπληκτοι αντελήφθησαν το τι έγινε με τον Έλληνα παπά και την ομάδα του. Και ενώ κινήθηκαν κάποιοι απ' αυτούς εναντίον τους, ένας αξιωματούχος τους συγκράτησε και έτσι δόθηκε η ευκαιρία στους παράτολμους στρατιωτικούς να φύγουν. Αυτό έγινε όχι βέβαια από κάποια… ευγενή, φιλάνθρωπα ή ελέους αισθήματα του Τούρκου αξιωματούχου, αλλά από φόβο γιατί στο Βόσπορο στα αγκυροβολημένα πλοία ήσαν οι μεραρχίες του Ελληνικού Στρατού και η Τουρκία ήταν υπό την Επικυριαρχία των νικητών Συμμάχων.

Στο γυρισμό προς την προκυμαία ένας Τούρκος επιτέθηκε στον γενναίο παπά με δολοφονική διάθεση, αλλά τον προστάτευσαν οι Έλληνες αξιωματικοί που ήσαν μαζί του.

Το μεγάλο εγχείρημα του παπα- Λευτέρη Νουφράκη πέτυχε αλλά το «διπλωματικό επεισόδιο» δεν απεφεύχθη. Οι Σύμμαχοι απέστειλαν έντονη διαμαρτυρία στο Έλληνα πρωθυπουργό Βενιζέλο και αυτός επέπληξε «ανοιχτά» τον γενναίο Κρητικό παπά. Έτσι έπρεπε να γίνουν όλα, γιατί πίσω-κρυφά- ο Βενιζέλος συνεχάρη τον παπα- Λευτέρη που έστω για λίγο αφύπνισε το όνειρο των Ελλήνων μέσα στην Αγιά- Σοφιά.

Άσβεστο είναι αυτό το όνειρο των Ελλήνων και οι θρύλοι είναι «ο υποβόσκων εφιάλτης διαρκείας» για τους Τούρκους, όσα χρόνια- αιώνες- κι αν περάσουν κι όσο κι αν υπερπληθύνονται στη Βασιλεύουσα οι μογγολογενείς ξενόφερτοι με τον ανατολίτικο πολιτισμό τους. Αλλά και τα κάστρα, οι εκκλησιές και τα μοναστήρια που τα έκαναν τζαμιά και αποθήκες τους, στέκουν ολόρθα και τους κατατρύχουν. Άλλων δημιουργήματα, άλλου πολισμού είναι αυτά τα μνημεία και αυτό το ξέρουν.

Ο ήρωας παπα - Λευτέρης Νουφράκης από τις Αλώνες Ρεθύμνου γεννήθηκε το 1872 και πέθανε στις 5 Αυγούστου 1941. Όταν ήταν διάκος κατατάχτηκε στον ελληνικό στρατό. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912- 13, όπου ενώ είχε καθήκοντα ιεροκήρυκος διακρίθηκε ως γενναίος πολεμιστής και τιμήθηκε γι' αυτό. Το κοσμικό του όνομα ήταν Παΐσιος. Μετά τους νικηφόρους απελευθερωτικούς εκείνους πολέμους μονιμοποιήθηκε στο στρατό και έγινε Αρχιμανδρίτης και με επιλογή του πήρε το όνομα Ελευθέριος.

Το χωριό του τον τίμησε πολλά χρόνια αργότερα στήνοντας την προτομή του και η πόλη του Ρεθύμνου αφιέρωσε στη μνήμη του ένα μικρό δρόμο στον οικισμό Τσεσμέ.

Όμως οι Έλληνες τον αγνοούν γιατί… δεν τους έμαθαν οι δάσκαλοί τους το μεγάλο συμβολικό κατόρθωμα του παράτολμου παλικαριού ιερωμένου. Ίσως είναι «οδηγία» στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή της διάλυσης των εθνικών κρατών, που τώρα πληροφορούμε πως της άλλαξαν όνομα «επί τω διπλωματικώς λαοφιλέστερον» και τη λένε «μεταεθνική νεωτερικότητα»(!)…επειδή αντελήφθη ο κόσμος πόσο απάτριδα είναι (!) τα πειθήνια όργανά τους.

Πηγές: Είναι πολλές δημοσιευμένες έρευνες. Εξ άλλου κατά τον εκ της Κέας Βακχυλίδη, ανιψιό του Σιμωνίδη, «έτερος εξ ετέρου σοφός το τε πάλαι το τε νυν».

(Το κείμενο κατ' επιθυμίαν του γράφοντος αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα «Στύλος Ορθοδοξίας»).