Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ

Ομιλία π. Ιωάννου Δημητροπούλου

προϊσταμένου Ιερού Ναού Αγίου Χαραλάμπους Κρύα Ιτεών Πατρών

κατά τη Θ. Λειτουργία της Ε΄ Κυριακής των Νηστειών

«ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος»

Ο Ιησούς με τους μαθητές Του αδελφοί μου, ανεβαίνει για τελευταία φορά στα Ιεροσόλυμα. Και καθώς πλησιάζει ο χρόνος της Σταυρικής Του Θυσίας, αισθάνεται την ανάγκη να μιλήσει ιδιαίτερα με τους Μαθητές Του. Θέλει και επιχειρεί να τους προετοιμάσει ψυχολογικά, για να μην αιφνιδιασθούν και να μην κλονισθούν, με όσα σε λίγες μέρες θα συμβούν.

Τους προλέγει λοιπόν όλα όσα θα ακολουθήσουν. Τους μιλά για τη σύλληψή Του και την παράδοσή Του στους αρχιερείς και τους γραμματείς. Τους μιλά για την καταδίκη Του εις Θάνατον. Τους μιλά για τα πάθη που θα υποστεί, αλλά και για την τριήμερον Ανάστασίν Του.

Και αφού ο Ιησούς κάνει όλες αυτές τις απροσδόκητες αποκαλύψεις, -όπως θα περίμενε κανείς- θα έπρεπε οι Μαθητές να λυπηθούν. Θα έπρεπε να συμπονέσουν. Θα έπρεπε να δηλώσουν κατηγορηματικά, ότι δεν θα Τον αφήσουν μόνο, αλλά με κάθε τρόπο θα Τον υπερασπιστούν και θα του συμπαρασταθούν απόλυτα. Όπως φαίνεται όμως, επειδή ακόμη δεν έχουν φωτισθεί από το Άγιο Πνεύμα, αδυνατούν να κατανοήσουν τα Λόγια Του. Και αντί όλων αυτών, σπεύδουν δύο από αυτούς, οι αδελφοί Ιάκωβος και Ιωάννης και Του ζητούν πρωτοκαθεδρία. Του ζητούν να καθίσουν δεξιά και αριστερά Του, όταν θα ανέβαινε -όπως εκείνοι λανθασμένα φρονούσαν- στον επίγειο βασιλικό θρόνο του Δαυίδ. Οι άλλοι δέκα Μαθητές, ακούγοντας αυτό το αίτημα των δύο, αρχίζουν να αγανακτούν εναντίων των, διότι αν ετιμώντο περισσότερο ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, αυτοί θα παραγκωνίζονταν.

Από τη συμπεριφορά αυτή φαίνεται πως οι Μαθητές δεν είχαν καταλάβει τι επρόκειτο να συμβεί. Δεν είχαν κατανοήσει ότι ο Κύριος θα περνούσε όλα αυτά τα βασανιστήρια του Σταυρού και του θανάτου που με πόνο τους εξηγούσε, έτσι ώστε να φθάσει στη ζωηφόρο Ανάσταση.

Οπότε ο Ιησούς βλέποντας αυτή την στάση, αυτή την «αναισθησία» -κατά κάποιο τρόπο θα λέγαμε- των Μαθητών, αναγκάζεται να τους πει: «Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε». Δεν ξέρετε τι ζητάτε. Η βασιλεία η δική μου δεν έχει κοσμικά μεγαλεία και αξιώματα πάνω στη γη. Τώρα έχω μπροστά μου το ποτήριο του Σταυρικού θανάτου και το βάπτισμα του φρικτού μαρτυρίου μέσα στο αίμα μου. Μάταια όμως. Οι Μαθητές άκουγαν την διδασκαλία του Κυρίου χωρίς να Τον αντιλαμβάνονται.

Αλλά ας μην κατακρίνουμε τη στάση των Μαθητών, διότι και μεις σήμερα ακούμε - ακούμε τόσα μέσα στην Εκκλησία και δεν εννοούμε να συμμορφωθούμε. Άραγε πόσοι από μας θα συμπαρασταθούμε στον Κύριο και πόσοι θα συμπονέσουμε μαζί Του; Πόσοι από μας θα χαρούμε μαζί Του την ένδοξον Ανάστασίν Του και δε θα Τον προδώσουμε ως άλλοι Ιούδες, όχι για τριάκοντα αργύρια, αλλά για ένα πιάτο φαγητό;

Το περιστατικό αγαπητοί που μας εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Μάρκος στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, δίδει την ευκαιρία στον Ιησού να μας διδάξει μια καινούρια αντίληψη, όσον αφορά τη φιλοδοξία για διάκριση και ανάδειξη. Ο Κύρι-ος απορρίπτει και καταδικάζει κάθε ανέντιμο τρόπο και κάθε σκοτεινή μέθοδο που εφαρμόζεται, προκειμένου να επιτευχθούν στόχοι και φιλοδοξίες. Απορρίπτει αξιώματα, πρωτεία και τιμές που αποκτώνται με αθέμιτα μέσα, και μας υποδεικνύει την εν αγάπη υπηρεσία των άλλων. Μας συνιστά τη διακονία και την προσφορά έναντι των συνανθρώπων μας. «Ὅς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος». Δηλαδή: όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας, και όποιος θέλει να είναι πρώτος μεταξύ σας, πρέπει να γίνει δούλος όλων.

Στα λόγια αυτά του Χριστού μας, συνοψίζεται αγαπητοί, η βαθιά αλλαγή που επέφερε στην αντίληψη των ανθρώπων για τα αξιώματα, τις τιμές και την φιλοπρωτία. Συνοψίζεται το νόημα της θυσίας και της αγάπης, που πρέπει να διακρίνει τον χριστιανό. Πραγματικά μεγάλος, δεν είναι αυτός που καταδυναστεύει και εξουσιάζει, αλλά αυτός που έχει αγάπη. Διότι η αγάπη κάνει τον άνθρωπο να ταπεινώνεται και να γίνεται υπηρέτης των άλλων. Πρώτος δεν γίνεται αυτός που κυριαρχείται από άκρατο εγωϊσμό και μανία φιλοδοξίας, αλλά αυτός που εν ονόματι της αγάπης, καταδέχεται να γίνεται δούλος των άλλων. Πρώτος είναι αυτός που θυσιάζεται και προσφέρει τα πάντα, για χάρη των άλλων.

Για να επιτευχθεί όμως αυτό αδελφοί μου, χρειάζεται να υπάρχει στην καρδιά μας η αγάπη και η ταπείνωση του Χριστού. Όποιος ταπεινώνεται για χάρη των άλλων, αυτός πραγματικά εξυψώνεται. «Ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται» (Λουκ. ιη΄, 14), μας είπε ο Κύριος στην παραβολή του τελώνου και του φαρισαίου. Αλλά δεν περιορίζε-ται μόνο σε συμβουλές και θεωρητικές τοποθετή-σεις. Μας υποδεικνύει προπάντων τον ίδιο τον εαυτό Του ως ζωντανό παράδειγμα, το οποίο εμείς όλοι ως «μαθητές» Του, οφείλουμε να ακολουθήσουμε. «Καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν». Ο Χριστός μας, για χάρη μας, έλαβε μορφή δούλου. Έγινε άνθρωπος για να μας υπηρετήσει. Να υπηρετήσει την αδυναμία και την πτώχεια της ψυχής μας. Έδωσε τη ζωή Του. Σταυρώθηκε. Θυσιάστηκε για τη δική μας σωτηρία. Έχουμε λοιπόν όλοι χρέος, να βαδίσουμε στα ίχνη του Κυρίου μας. Ο δρόμος του αληθινού μεγαλείου είναι ο δρόμος της θυσίας. Και δεν χρειάζεται να σταυρωθούμε όπως Εκείνος. Αρκεί να υπηρετούμε το συνάνθρωπό μας με ανιδιοτέλεια. Αρκεί να δείχνουμε αγάπη. Αρκεί να ταπεινώνουμε τον εαυτό μας και ο Κύριος θα μας εξυψώσει.

Θα μας εξυψώσει όπως εξύψωσε την Οσία Μαρία την Αιγυπτία, που σήμερα η Εκκλησία μας προβάλλει. Η Οσία Μαρία καταγόταν από την Αίγυπτο. Εξ ου και το προσονύμιόν της, Αιγυπτία. Από μικρή ηλικία και για δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια, αγνοώντας τις συμβουλές των οικείων της, ακολούθησε το δρόμο της διαφθοράς και της αμαρτωλής ζωής. Κυλίσθηκε τόσο πολύ στο βούρκο της αμαρτίας, ώστε εύκολα παρέσυρε κοντά της και άλλους. Ο Κύριος όμως ο οποίος όπως προείπαμε, ήλθε για να διακονήσει και όχι για να διακονηθεί, αφού δέχθηκε όλα αυτά τα χρόνια της ασωτίας της, ενήργησε το σχέδιο της σωτηρίας της. Οδήγησε τα βήματά της στους Αγίους Τόπους, την ημέρα της εορτής του Τιμίου Σταυρού.

Φθάνοντας στην είσοδο της εκκλησίας η Μαρία, αισθάνθηκε την ανάγκη να εισέλθει και να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό. Μάταια όμως. Μια αόρατη δύναμη της έφραζε το δρόμο και την εμπόδιζε να εισέλθει εντός του Ναού. Τότε η Μαρία άρχισε να συναισθάνεται την αμαρτωλότητά της και με δάκρυα στα μάτια, παρακάλεσε την Παναγία μας να της επιτρέψει να μπει μέσα στο Ναό για να προσκυνήσει, υποσχόμενη όμως, ότι η ζωή της από κει και πέρα θα συμβάδιζε με το θέλημα του Θεού. Η Παναγία μας εφόσον διέκρινε πραγματική μετάνοια στο πρόσωπό της, έκανε δεκτή την παράκλησή της. Η Μαρία με πόνο ψυχής προσκύνησε τον Τίμιο Σταυρό και με θεϊκή επέμβαση, αλλάζει τρόπο σκέψης. Παίρνει νέες αποφάσεις. Αποσύρεται στην έρημο του Ιορδάνου όπου αποβάλλει τον παλαιόν άνθρωπον που συντηρούσε μέσα της, για να ενδυθεί τον καινούριο. Για πενήντα περίπου χρόνια έζησε στην έρημο με πολλούς αγώνες, με σκληρή πάλη εναντίον των παθών της. Εκεί μετανόησε, εκεί έκλαψε, εκεί πόνεσε, εκεί νήστεψε, εκεί προσευχήθηκε, χωρίς να συναντήσει ποτέ άνθρωπο, παρά μόνο τον ιερομόναχο Ζωσιμά, λίγο πριν το τέλος της επιγείου ζωής της, από τον οποίο έλαβε και τον «Ἄρτον τῆς Ζωῆς», την Θεία Κοινωνία.

Έτσι η Μαρία εξουδετέρωσε κάθε πειρασμό της, με αυτοθυσία. Και ο Κύριος άκουσε τους στεναγμούς και τα δάκρυά της. Δέχθηκε την μετάνοιά της και την εξύψωσε. Την έκανε Οσία Μαρία. Κι εμείς σήμερα την επικαλούμεθα και ζητούμε να μας εμπνέει στο δρόμο της θυσίας, προς τη δική μας σωτηρία.

Αδελφοί μου, οι ημέρες του Θείου Πάθους πλησιάζουν. Ο γλυκύς μας Ιησούς, θα μαστιγωθεί, θα εμπτυσθεί, θα γίνει «ὄνειδος ἀνθρώπων καί εξουθένωμα λαοῦ». Θα σταυρωθεί. Θα πεθάνει. Και όλα αυτά για τη δική μας σωτηρία. Γι’ αυτό, η ουσιαστικότερη συμμετοχή μας στην πορεία της θυσίας του Κυρίου, είναι η καταπολέμηση των αδυναμιών μας. Καλούμαστε να νικήσουμε και να υποτάξουμε τα πάθη μας. Καλούμαστε να καταργήσουμε τον κακό εαυτό μας. Η Εκκλησία, μας απευθύνει κάλεσμα σε αυτό, διά μέσου του ιερού της υμνωδού· «Δεῦτε οὖν καί ἡμεῖς κεκαθαρμέναις διανοίαις συμπορευθῶμεν αὐτῷ καί συσταυρωθῶμεν καί νεκρωθῶμεν δι’ αὐτόν ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς».

Πώς είναι δυνατόν να ανταποκριθούμε σε αυτό το κάλεσμα χωρίς προηγουμένως να έχουμε τακτοποιήσει τα του εσωτερικού εαυτού μας; Πρέπει να αναζητήσουμε τις πληγές μας. Να αναζητήσουμε τα πάθη μας. Να αναζητήσουμε τις αμαρτίες μας που έχουν φωλιάσει μέσα στην καρδιά μας. Και εφόσον μετανοήσουμε ειλικρινά για τα παραπτώματά μας, να λαμπρύνουμε το ένδυμα της ψυχής μας με το Μυστήριο της Εξομολογήσεως. Και τότε θα μπορέσουμε να αντικρίσουμε τον Κύριο στη λυτρωτική Του πορεία. Θα μπορέσουμε να Τον βάλλουμε μέσα μας, διά του ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.

Ας συμπορευθούμε αδελφοί μου μαζί Του. Και κατά την άρση του Σταυρού Του προς το Γολγοθά, ας γίνουμε οι πολύτιμοι Κυρηναίοι Του. Την δε λαμπροφόρο ημέρα της Αναστάσεώς Του, ας μην Τον ποτίσουμε «πικράν χολήν καί ὄξος», με το να αποχωρήσουμε από τη χαρά Του. Διότι όλα, γι’ αυτήν την χαρά γίνονται· για την Ανάστασίν Του, η οποία θα σημάνει και την δική μας ανάσταση.

Είθε ο Κύριος, όλους να μας αξιώσει, να διέλθωμεν το υπόλοιπον της Μ. Τεσσαρακοστής, να προσκυνήσουμε τα σεπτά Του Πάθη και να δοξάσουμε την Αγίαν Του Ανάστασιν.

Αμήν.